De dingen werken niet zo best. Overal om ons heen zien we dat ‘het systeem’ niet langer doet wat het moet doen. Het loopt piepend en krakend vast. Het is vervallen tot een vrije val. Waarom? Omdat de ‘orde’, die in basis al eeuwenlang onveranderd is, totaal verouderd is en niet schaalbaar blijkt. En dit was eigenlijk altijd al bekend, maar is regelmatig vakkundig onder het tapijt geveegd om de gevestigde belangen niet in het geding te brengen en zo de orde (en de bijbehorende voorrechten) te kunnen handhaven.

In plaats van ons denken te draaien en onze creatieve kracht te richten op een samenleving en samenwerkingen die worden gedragen door de mensen zélf, bouwen we als afhankelijke agenten laag voor laag door aan de terminale overorganisatie van dezelfde, verouderde, wereldwijde piramidestructuur. Met elke extra laag wordt álles wat persoonlijk is politiek gemaakt, wordt de orde exponentieel ingewikkelder, lijft alles en iedereen van waarde in (incorporatie) en vormt niet langer de oplossing, maar is zélf de oorzaak van de problemen. Door de zucht naar kunstmatige eenwording en maakbaarheid ontstaat door totale uitholling en ontmenselijking een machtsvacuüm waarin niemand nog aansprakelijk of verantwoordelijk is en enkel berekenend handelt (what’s in it for me?). No one cares.

We scheppen precies dát wat we vrezen: een monsterlijk onding. Het heersende besturingssysteem, de monocratie van de gevestigde ‘Orde’, heeft de neiging om machten steeds verder te bundelen in een top tot een monopolie (alleenrecht) op besluitvorming en uitvoering (executie, wat komt van de pauselijke exequatur), een monoloog van ‘top’ naar ‘down’ en een monocultuur van uniforme, gehoorzame ‘burgers’ die netjes ‘in lijn’ lopen met een monotoon leven en werk. Alles om de orde te handhaven onder dreiging van geweld. Het resultaat is dat praktisch álle denk- en organiseerkracht wordt verspild in de megalomane bureaucratische administratie van big government en big business en onder het mom van ‘kenniseconomie’ dit wordt verkocht als positief, progressief, logisch en vooral rechtvaardig.

---

Dit onbezielde en ontmenselijkende monster is het logische gevolg van onze meest beperkende overtuiging rondom de meest machtige technologie allertijden, grootschalige organisatie. We blijven onszelf en elkaar vertellen: “Wij zijn van nature niet in staat onszélf op grote schaal te organiseren, dus moeten wij ons kunstmatig láten organiseren.” Omdat onze heersers deze valse voorwendselen blijven herhalen, bundelen ook zij de machten steeds ‘hoger’. Waarmee wij continu op het randje van fascisme (‘machtsbundeling’) blijven balanceren.

Ondertussen blijven we elkaar ook vertellen: “Dit is de enige manier.”, “Er is geen alternatief”, “Zo werkt het nu eenmaal”, “Anders vervallen we in anarchie, tribalisme en tirannie“, “We hebben het nog nooit zo goed gehad” en “Niet iedereen kan overal over meepraten!” Maar het is niet waar, het zijn allemaal verhaaltjes. De realiteit is namelijk: het ‘werkt’ helemáál niet en er zijn wel dégelijk alternatieven voor de heersende machtsstructuren. Echter, zolang we dat niet onder ogen durven komen, vallen we, uit een kunstmatig aangeprate angst voor wanorde, steeds weer terug op dezelfde ‘oplossing’: méér van dezelfde, gevestigde orde. We lopen in cirkels en beperken onze eigen scheppingskracht om te rechtvaardigen dat ánderen (oversten) ons als ondersten op afstand mogen besturen, overheersen en onderdrukken.

Wat nodig is, is om in te zien dat de enorm ingewikkelde, kunstmatige orde zoals we deze nu kennen niet werkt, nooit heeft gewerkt en niet kán werken. Niet op kleine schaal, niet op grote schaal, laat staan op wereldschaal. De orde schépt wanorde. En om in te zien dat het niet zozeer aan de machthebbers of de machtsstructuren an sich ligt, maar aan de denkgroef, het hardnekkige misverstand waarin we onszelf gevangen houden, dat wij van deze orde afhankelijk zijn voor onze vrijheid, vrede en voorspoed, terwijl deze precies het tegenovergestelde bewerkstelligt: slavernij, strijd en schuld. En het enige wat ons hier continu in vasthoudt of ons hiervan weerhoudt de mensen zelf zijn die ófwel ervoor kiezen in dit verhaaltje mee te gaan ófwel ervoor kiezen steeds weer het goede doen.

---

We kunnen onszelf hiervan bevrijden door in te zien dat bepaalde dingen wel dégelijk werken. Dat ondanks al het gecentraliseerde organiseergeweld er een heleboel wél goed gaat. En dat dit altijd van groepen mensen komt die mét elkaar uit zichzelf simpelweg het goede doen. Wij zijn namelijk wel dégelijk in staat zijn onszelf op grote schaal te organiseren. Van het kleinste deeltje, het individu, tot het grootste geheel, de wereld. Het kan écht. Deze organiseerstructuur (géén nieuw politiek systeem) heet cocratie en bestaat al zo lang als de mens bestaat. Wat wel ongekend is, om de beginselen oneindig en heel zuiver en efficient op te schalen tot op wereldschaal, met minimaal snijverlies, omdat de uitvoering dáár is waar het gebeurt en enkel wordt opgeschaald waar dit nodig is. Het begint niet meer ‘bovenin’, ook niet ‘onderop’, maar van binnenuit. Zo klein als mogelijk. En zo groot als eventueel nodig. Maar nooit ‘hoger’ of ‘lager’.

Hoewel het technisch kinderlijk eenvoudig is om tot wereldwijde vrijheid, vrede en voorspoed te komen, is dat niet wat praktisch het verschil zal maken. Al die tijd zochten we naar de oplossing buiten onszelf, maar het bleek dat deze immer binnenin onszelf lag te wachten op bevrijding. Om de rijke complexiteit van mensen niet langer geweld aan te doen, volstaat het niet meer een nieuwe structuur buiten of boven onszelf te plaatsen bij afstandelijke enkelingen, strikte systemen en ingewikkelde ideologieën, maar binnen onszélf en tussen elkáár. Gebaseerd op de échte wereld. Mensenwerk. Deze tijd vraagt van ieder van ons om onze eigen verantwoordelijkheid te pakken, zonder dwang of drang. Jij en ik zijn nu zélf aan zet. Mét elkaar. Co. Daar ligt de sleutel voor échte vrijheid, vrede en voorspoed.

Cocratie begint enerzijds dus bij ieder van ons, maar anderzijds vooral bij het ermee oefenen. Ervaring opdoen met zelforganisatie en zelfbestuur, zonder aangeleerd afhankelijk terug te vallen op hogere machten, zoals markten of staten. De keuze is dus aan jou. Want jij beslist. Als enige. En niets of niemand anders kan dit vóór jou doen. Nee, geen enkele nieuwe heerser of kunstgreep, zoals een ‘universele verklaring van de rechten van de mens’, grondwet of onafhankelijkheidsverklaring van een collectief, komt jou redden. Het is daarom tijd voor een individuele verklaring van onafhankelijkheid.

Deel A
Over @Geesten

Cocratie betekent in de kern “Ik en jij hebben het mét elkaar voor het zeggen en in basis niets of niemand anders buiten of boven ons” en vormt een social fabric en onafgebroken keten van directe vertegenwoordigers die met elkaar direct vergaderen en direct verantwoording afleggen van het kleinste deeltje (individuele mens) tot het grootste geheel (de hele wereld). Voordat in deel B de kernbegrippen van cocratie worden behandeld, moet het eerst gaan over de voorwaarden om op die manier te kunnen leven en werken. Want alleen onze beperkende overtuigingen staan ons in de weg. De denkgroef dat wij geen cocreators zijn. Daarmee scheppen wij een monster dat onbezield en onbegeesterd is. Bezieling en begeestering in onszelf en bij anderen zijn wat wij in de moderne tijd het meeste missen en zoeken.

---

Deel B
Over #Dingen

Cocratie draait in de kern om ontmoeting, om vergadering van @geesten die samen iets af te stemmen en overeen te stemmen hebben. Hiertoe organiseren zij uit eigen beweging samenkomsten, vergaderingen, die hen in staat stellen om elkaar te vinden en op die manier direct te besturen, zonder afhankelijkheid van een derde partij of hogere macht waar ze dit aan moeten overlaten.

#4 Vertegenwoordiging

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, bereid ben de directe vertegenwoordiging op mij te nemen namens mijn medemensen die mij zulks toevertrouwen en mij bekwaam achten. Ik kan aan deze eer geen recht of macht ontlenen óver iets of iemand anders.

Het vierde #ding ontstaat ontstaat als er in de gemeenschap een #ding ontstaat waar geen eenvoudig of eenduidig antwoord op is en niet individueel of bilateraal kan worden opgelost. Dat is het moment om een vergadering bijeen te roepen.

---

Om tot een schaalbare of zelfs schaalvrije organiseerstructuur te komen is in een monocratisch besturingssysteem heel ingewikkeld. De ervaring toont ons nu dat grootschalige organisatie op deze manier, binnen een piramidestructuur, wel mógelijk is, maar enkel met serieuze bijwerkingen. De kern om zo’n grootschalige piramidestructuur levend en werkend te krijgen en houden is door deling en scheiding. Door de boel netjes te ordenen, op te knippen en het werk te verdelen in functies, taken en verantwoordelijkheden. We zeggen dan tegen elkaar dat het is “georganiseerd”, maar in feite hebben we enkel “geordend” en vastgezet (gevestigde orde). Het is de basis van bureaucratie.

Deze rechtspersonen en hun personen werken daarbij op basis van juridisch beperkte aansprakelijkheid en functionaliteit. Mensen worden gereduceerd tot functionarissen, agenten. Dit legt een enorme beperking op qua schaalbaarheid. En het betekent dat de deling en scheiding ook exponentieel doorzetten. Met elke extra bestuurslaag zijn exponentieel meer hulpbronnen, materieel en menselijk, nodig om hetzelfde effect te bereiken. De wet van de afnemende meeropbrengst. Met de opkomst van grootschalige, centrale organisatie door de uitvinding van de rechtspersoon ontstond tegelijk ook de bureaucratie en de totalitaire staat. Bestuur werd steeds centraler, afstandelijker en onpersoonlijker.

We denken echter, door onze denkgroef dat wij niet in staat zijn onszelf te organiseren, dat dit nu eenmaal is hoe het werkt. Dat er geen alternatief is. Maar dat is een fabeltje. Het klopt dat er geen alternatief is áls je wil centraliseren. En waarom zou iemand dat willen? Bijvoorbeeld om macht of welvaart te accumuleren bij enkelen in een top. Dat is een vrij eenvoudig spel om te spelen, maar vraagt om veel kracht en moeite, in de vorm van kapitaal, om zo’n kunstmatig, levenloos ‘monster’ in beweging te krijgen.

Van oudsher, zelfs ten tijde van het ancien regime, was er een getrapte vertegenwoordiging van onderaf, hoewel die ook was vastgezet en bevolkt door de gegoede burgerij (bourgeoisie) die daar flink belasting voor betaalde in ruil voor privileges (voorrechten die vóór de rechten van anderen kwamen). Van de gemeenten naar de provinciale staten naar de Staten Generaal. In die volgorde. Dit is ruim een eeuw geleden verlaten, maar de restanten zijn nog zichtbaar in de verkiezingen van de provinciale staten en de eerste kamer.

In de huidige orde is hier een variant op bedacht die mogelijk maakt om de schijn van vertegenwoordiging te wekken. En dat is door te werken met indirecte vertegenwoordiging. Via politieke partijen en verkiezingen wordt gestemd op partijvertegenwoordigers waarvan vervolgens wordt aangenomen dat zij in het parlement bevolkingsgroepen vertegenwoordigen, maar dit is wederom slechts een aanname om een piramidestructuur met centrale top te rechtvaardigen. De machtsafstand is enorm en niemand heeft een direct aanspreekpunt.

---

Zo lang als de mens bestaat, bestaat er ook een eenvoudig alternatief voor deze manier van organiseren. En dat is door te werken met directe vertegenwoordiging. Directe vertegenwoordiging doet geen aannames, maar gebeurt direct vanuit elke gemeenschap in een gebied. Als samenkomen te ingewikkeld of ingrijpend wordt of als iemand niets bij te dragen denkt te hebben of het graag aan iemand anders overlaat, kunnen zij zelf directe vertegenwoordigers selecteren of loten uit hun midden om tot afstemming en overeenstemming te komen. Hierbij geldt dat er geen minimum of maximum hoeft te gelden op het aantal deelnemers. Dat is afhankelijk van het #ding dat voorligt.

Het voortouw wordt daarbij niet genomen door hogere, van arbeid vrijgestelde beroepsleiders die 100% van hun tijd mogen besteden aan machtsuitoefening en macht zien als mogelijkheid, maar door mensen uit het midden van de gemeenschap die het zien als verantwoordelijkheid (#1). Voorgangers, voorlieden, voorlopers. Dit kan in potentie iedereen zijn en er is niet één profiel waar je de geschiktheid aan kan afmeten. Zij zijn ermee vertrouwd en worden ermee vertrouwd. Als ‘gelijkwaardig’ en niet als ‘hoger geplaatst’. Vertegenwoordigers worden direct geselecteerd op basis van kwaliteiten, zoals integriteit en bekwaamheid, en nemen enkel uit vrije wil deel.

Hierbij kan één vuistregel worden gehanteerd: iedere vertegenwoordiger kent iedere vertegenwoordigde persoonlijk. En als dit niet het geval is, betekent dit dat er méér directe vertegenwoordigers nodig zijn. De vertegenwoordigers nemen vervolgens zélf de besluiten en hoeven zichzelf niet op te delen in afgescheiden bestuursorganen. Zij kunnen dergelijke zaken wel oprichten uit praktische overwegingen, zolang er geen permanente machtsoverdracht plaatsvindt en deze op elk moment kan worden teruggenomen.

Directe vertegenwoordiging is vloeibaar, constant veranderend en past zich aan de continu veranderende omstandigheden aan, in tegenstelling tot de gevestigde orde die steeds weer opnieuw zichzelf vast zet. Directe vertegenwoordigers kunnen daarom ook geen aanspraak maken op pluche of uitoefening van macht óver de mensen die zij vertegenwoordigen. En als ze betaald willen worden voor hun inspanningen, zullen ze zelf met de pet rond moeten. Nee, het gebeurt allemaal vrijwillig en vloeibaar. Het ontstaat ‘vanzelf’ op basis van wat er te doen is. Ook de vertegenwoordiging doe je in basis erbij, zoals gemeenteraadsleden dat nog altijd doen. In basis is een politieke bovenklasse helemaal niet nodig en kunnen mensen dit helemaal zelf. Áls zij zichzelf daartoe in staat achten.

#5 Vergadering

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, direct een open vergadering, klein of groot, bijeen roep als zich een #ding voordoet waar ikzelf, mijn medemensen of hun directe vertegenwoordigers mét elkaar afstemming en/of overeenstemming over hebben te vinden.

Het vijfde #ding ontstaat als we bij een volgende bottleneck in de schaalbaarheid van zelforganiserend bestuur aankomen. Wat als er gebiedsoverstijgende #dingen zijn waar afstemming en overeenstemming voor nodig is? Dan beleg je een grotere (geen ‘hogere’) vergadering met meerdere gebieden, waarbij elk gebied haar vertegenwoordigers direct selecteert en naar de grotere vergadering stuurt.

---

Als we aan vergaderingen denken, komt er gelijk een beeld naar voren van saaie en eentonige meetings, met steeds dezelfde mensen en dezelfde agendapunten. Maar het gaat nog veel verder dan dat. De meeste besluiten die worden genomen in onze instituties en organisaties worden helemaal niet dáár genomen waar deze moeten worden uitgevoerd. Ze worden genomen in achterkamertjes, door mensen die anderen op afstand besturen.

We zijn hier zo aan gewend, dat we het als normaal zien. We weten niet beter. We hebben hiermee echter ook een administratief waterhoofd en bureaucratische bovenklasse geschapen die op zichzelf geen waarde toevoegen, maar voor anderen moeten bepalen hoe zij horen te werken en leven. En met elke extra bestuurslaag wordt het meer afstandelijk en eenvormig. Monocratisch.

Bovendien zijn we sinds de verlichting nogal gehecht geraakt aan het idee van de ‘scheiding der machten’, zoals in de trias politica. Om de macht van een absoluut vorst in te perken was dit een goed idee, maar om een democratie mee vorm te geven zit die scheiding eerder in de weg, want het leidt tot enorme fragmentatie van allerlei instituten, autoriteiten en agenten die allemaal hun ‘bureau’ verdedigen en strikte scheidingen aanbrengen om aansprakelijkheid te beperken. De verticale machtsscheiding bestaat nog steeds.

---

Bij cocratie is de vergadering zélf het bestuur en er wordt direct bestuurd als er wordt vergaderd. Meer is in basis niet nodig. En alles kan daar gebeuren. Er kunnen besluiten worden genomen, contracten worden afgesloten én rechtgesproken. Het kort geding herinnert ons eraan dat dit tijdens het #ding plaatsvond.

Deelname bij zo;n vergadering is niet voorbehouden aan enkele uitverkorenen of voorwaardelijk, het staat ieder individu vrij om te deel te nemen als zij zich daartoe geroepen voelen, door te spreken dan wel te luisteren. Het is zowel niet-uitsluitend (non-exclusief) als niet-insluitend (non-inclusief), want niemand kan iemand ergens toe dwingen, omdat niemand bevoegd is om iemand de toegang te ontzeggen of verplichten, zoals nu bijvoorbeeld bij jongeren gebeurt.

Omdat niemand zijn tijd wil verdoen, zal de vergadering als vanzelf een natuurlijke grootte aannemen. Deze kan zo klein of zo groot zijn als het #ding dat voorligt. Als het enkelvoudig en eenvoudig is, kan het met enkelen worden afgedaan (een ‘raad’). Als het meervoudig en complex is, kan de hele gemeenschap samenkomen. In het kloppend hart van de oorspronkelijke democratie, de #volksvergadering van Athene (Ekklèssia), kwamen bijvoorbeeld wekelijks 5.000 mensen samen die mét elkaar het laatste woord hadden en hielden. Zo varieert de grootte van een #alding (zoals het parlement van IJsland heet, het ‘ding voor allen’) met allen, tot een #ding met velen, of eventueel tot een #raad met enkelen. In die volgorde, want herinner: de enig mogelijke macht ligt bij de mensen zelf!

De basis van de vergadering is in beginsel niet ‘de agenda’, maar de open kernvraag: “Wie wil de vergadering toespreken?” De vorm is verder vrij, vloeibaar en veelvormig en niet vast en eenvormig. Daarbij staat niet het partijdige debat en de platte meerderheidsstem centraal, maar het goede gesprek en de constructieve discussie, de kwalitatieve uitwisseling van gedachten en gevoelens. Een vergadering kan wel besluiten een voorbereidend orgaan in te stellen, dat zorgt dat de vergaderingen goed zijn voorbereid en men zich volledig kan richten op de kwaliteit van het gesprek. Maar in basis is zelfs dát niet nodig.

Het doel is mét elkaar tot een vorm van overeenstemming te komen. Als dit is bereikt, wéten alle aanwezigen dit direct, daar dit één van de meest vervullende ervaringen is die een mens kan meemaken. Het leidt tot zorgvuldige en duurzame besluiten met eigenaarschap waar zelden over gestemd hoeft te worden of terug naar de tekentafel hoeven.

Maar er is meer. Door de volksvergadering in ere te herstellen, als kloppend hart van de gemeenschap, ontstaat ook social fabric, waarmee mensen elkaar en zichzelf leren kennen. En dit is het ware fundament voor een duurzame gemeenschap. Door te werken aan cocratie ontstaat een zeer eenvoudige en vloeibare organiseerstructuur in twee richtingen die daarmee enorme complexiteit kan dragen. Van klein tot groot (directe vertegenwoordiging) en van groot terug naar klein (directe verantwoording). Zo ontstaat een directe, getrapte vertegenwoordiging, bijvoorbeeld voor Nederland van wijk naar gemeente, naar provinciale staten, naar Staten-Generaal, naar Europa en naar de wereld. In die volgorde en niet andersom.

#6 Verantwoording

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, bereid ben om directe verantwoording af te leggen over mijn woorden, keuzes en daden. Ik draag zorg voor de integriteit van de gehele keten van directe vertegenwoordiging en vergadering, van kleinste deeltje tot grootste geheel.

Het zesde #ding ontstaat als we bij de laatste bottleneck in de schaalbaarheid van zelforganiserend bestuur aankomen. Om cocratie op te kunnen schalen tot op wereldschaal is nog één ding van essentieel belang. Want hoe kort de lijnen ook zijn, op een gegeven moment ontstaat er een steeds langere keten, waarin de afstand tussen kleinste deeltje en grootste geheel groeit. Daarom is van belang dat directe vertegenwoordigers ook directe verantwoording afleggen aan de mensen die zij vertegenwoordigen.

---

In onze huidige bestuurscultuur is het zo goed als onmogelijk om de partijvertegenwoordigers ter verantwoording te roepen. Door middel van de politieke partijen, maar ook door alle bestuurslagen zijn effectief glazen plafonds geschapen die leiden tot zwijgrangen en een besturende bovenklasse die zich weinig tot niets hoeft aan te trekken van de effecten van hun besluiten en daden.

Verantwoording is in een monocratisch besturingssysteem dan ook vooral een rituele dans. Er worden commissies opgericht, allerlei autoriteiten mogen van alles vinden, er worden eindeloze rapporten opgesteld die enkel in lades verdwijnen, maar als er werkelijke misdaden worden begaan, dan is uiteindelijk niemand aansprakelijk en worden de verantwoordelijke personen naar een ander bureau gebracht, waar zij hetzelfde wéér doen.

Maar het grootste probleem is nog wel dat de gemiddelde burger niemand heeft om direct aan te spreken. Er is geen aanspreekpunt. En als die er al is, dan heeft die weinig in de melk te brokkelen, omdat de echt macht altijd hoger ligt. Dit zorgt ervoor dat er geen lerend vermogen ontstaat binnen zo’n piramidestructuur, maar dat deze zelfs actief wordt tegengewerkt.

---

Zo werkt cocratie in de praktijk: Elke lokale gemeenschap heeft een vergadering, elke regio heeft een vergadering, elk land heeft een vergadering, de wereld heeft een vergadering. Dus elke vergadering is zelf een geheel én een deel van het grotere geheel. Het werkt holografisch. Dit betekent dat problemen worden opgelost op het kleinst mogelijke niveau (subsidiariteit). Een grotere vergadering heeft niets te zeggen over iets wat door de kleinere vergadering zelf kan worden afgehandeld. Pas als een probleem niet op het kleinste niveau kan worden opgelost, kan met behulp van vertegenwoordiging worden opgeschaald naar een grotere (geen ‘hogere’) vergadering. Dit beginsel maakt dat het zichzelf zal beperken, omdat het in de structuur is ingebakken.

Links is een eenvoudige vertegenwoordiging van de eerste schaalgrootte. Hier komen meerdere individuen samen om het over het centrale ding te hebben. In het midden, tweede schaalgrootte, komen drie vergaderingen bijeen via vertegenwoordiging. De rechter afbeelding toont een vertegenwoordiging van de derde schaalgrootte. De bruine lijnen daarin tonen de onafgebroken keten van vertegenwoordiging en verantwoording. De cirkel eromheen toont het ‘grotere’ #ding, waarbinnen de ‘kleinere’ #dingen zich afspelen. ‘Kleiner binnen groter’, niet ‘hoger boven lager’. Dit holografische beginsel kan oneindig worden opgeschaald.

Zo weet ieder individu op elk moment wie iemands vertegenwoordiger is, van de kleinste tot de grootste vergadering, omdat er een onafgebroken keten van vertegenwoordiging bestaat. Dit betekent ook dat ieder individu een direct aanspreekpunt heeft waarbij men terecht kan, iemand die men daadwerkelijk persoonlijk kan kennen en de hand kan schudden. Deze verantwoording is vooral inhoudelijk, door een goed gesprek met zo iemand aan te gaan en direct de eigen zorgen of ideeën te delen. Zo kunnen mensen zélf de zwakste schakels in de keten vervangen en ketencorruptie corrigeren en wordt de integriteit van de keten door de mensen zélf gewaarborgd, daar het een verantwoordelijkheid van allen is.

Deze verantwoording is geen eenrichtingsverkeer (unilateriaal), maar tweerichtingsverkeer. Van de vertegenwoordiger naar de vertegenwoordigden en andersom. Alleen dan is het verantwoord. De vertegenwoordiger heeft ook de taak om de vertegenwoordigden bij de les te houden, zodat zij niet rustig achterover gaan leunen, omdat zij hun verantwoordelijkheid hebben verlegd en denken dat het wel geregeld wordt. Want het gevaar ligt altijd op de loer dat vertegenwoordigers het hoog in hun bol krijgen en zich alsnog afscheiden en in afzondering macht óver anderen gaan uitoefenen. Daarnaast zal elke vertegenwoordiger op een gegeven moment tegen de grenzen van het eigen kunnen aanlopen als de #dingen te groot en complex worden. Niets menselijks is ons vreemd.

Met directe vertegenwoordiging en verantwoording ontstaat een getrapt, holografisch stelsel van vergaderingen, waarbij steeds uit het midden vertegenwoordigers worden gekozen die in den lijve aanwezig (tegenwoordig) zijn om met anderen van gedachten te wisselen en tot overeenstemming te komen, waarmee zij terugkeren naar hun vertegenwoordigden, die hen direct ter verantwoording kunnen roepen. De lijnen zijn zo kort en de drempels zo laag mogelijk en er kan zelfs op wereldschaal tot gedegen en gedragen organisatie worden gekomen, zonder dat het aan anderen hoeft te worden gelaten.

---

Deel C
over !Vruchten

Na de @geesten en de #dingen is het de beurt aan de !vruchten die we kunnen plukken van cocratie. De komende drie dingen zijn daarom ook geen ‘rechten’, iets waar je zomaar aanspraak op kan maken door dit van anderen te eisen, omdat het ooit op papier is geschreven, maar vruchten, omdat je er met elkaar hard aan hebt gewerkt. Vrijheid, vrede en voorspoed zijn de vruchten van de arbeid die het leven vreugde geven. Als de voorgaande dingen niet op orde zijn, loopt de gemeenschap gevaar het tegenovergestelde te ontvangen: slavernij, strijd en schuld.

#7 Vrijheid

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, door de verantwoordelijkheid voor mezelf en mijn medemensen te nemen, in staat ben in volle vrijheid te leven en niets of niemand mij of mijn medemensen deze vrijheid kan ontnemen, tenzij ik dit uit vrije wil toesta en immer kan intrekken.

Het zevende #ding is de eerste vrucht van het samen werken aan cocratie. Vrijheid wordt in de westerse wereld gezien als een voorwaarde, als een grondrecht, maar in werkelijkheid is het iets wat je moet verdienen. Het is een verdienste. Er is niemand die jou vrijheid kan geven of schenken. Sterker nog, als dit zo werkt, ben je per definitie onvrij, omdat jouw vrijheid afhankelijk is van de autoriteit van iemand anders, meestal boven jou. Daarom is vrijheid in onze huidige samenleving ook een onmogelijkheid. Omdat alles en iedereen is ingelijfd (geïncorporeerd) in een soevereine (superieure) eenheid, ben je als vanzelf een subject, een onderdaan die is onderworpen aan allerlei voorschriften (regels) die van hogerhand zijn bedacht.

Vrijheid draait om de vrijheid om te kunnen kiezen. Om te beslissen en beschikken. In onze westerse wereld heeft de zogenaamd ‘vrije’ mens echter nooit het laatste woord. Want uiteindelijk is er altijd een hogere macht die kan beschikken en beslissen over jouw lijf en goederen. Anderen kunnen besluiten om jouw vrijheid te ontnemen of jouw vermogen, roerende of onroerende goederen te ontvreemden.

Het ‘vrije’ westen heeft zichzelf daarmee gebonden. Tot moderne slavernij veroordeeld. Inclusief álle mensen die zogenaamd aan het roer staan. Zij zijn allen agenten van de wet, daar de wet nu eenmaal regeert (rule by law). De orde zoals wij deze kennen schept enkel onderdanen. Alle vrijheid die wij kennen is voorwaardelijk, afhankelijk van het oordeel van hoger geplaatsten. En de rechten die wij denken te hebben zijn tegelijk een excuus om legaal mensen de rechten en vrijheid te kunnen ontnemen.

We gedragen ons niet als geesten en mensen, maar als personen en burgers. Kleinburgerlijk en onverantwoordelijk. Het ligt altijd aan iets of iemand anders, buiten onszelf. En de oplossing moet vanzelfsprekend óók daarvandaan komen. Onvolwassen, kinderlijk. Opkijkend naar vader en moeder. Dat is geen vrijheid, maar burgerlijkheid. We staan vooraan om onze rechten op te eisen en proberen onze plichten af te kopen, het is niet gek dat de belastingen zo hoog zijn.

Om onszelf hiervan te bevrijden, is het aan ieder van ons om onszelf te individueren. Dat wil niet zeggen dat we individualistisch moeten worden, maar onszelf leren kennen als de cocreator die iedere geest van zichzelf is. En dat kunnen we niet doen door op een steen te wachten op verlichting (negatie(f) of ontkenning), maar door zelf te beschikken en beslissen, dus keuzes te maken, in de echte wereld (positie(f) of erkenning).

#8 Vrede

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, op basis van al het voorgaande, kan werken aan vrede in mijzelf, mijn gemeenschappen en de wereld. Ik verricht of accepteer geen enkele daad van agressie, ingrijpen, geweld of dwang vanuit mijzelf of anderen jegens mijzelf of anderen.

Het achtste #ding is de tweede vrucht van het samen werken aan cocratie. Vrede wordt, net als vrijheid, ook gezien als een voorwaarde voor een goed leven, maar ook vrede is een verdienste. Iedere geest vraagt zich op een gegeven moment af waarom er kwaad bestaat. En oorlog. Want als alles goed is, dan kan dat toch niet bestaan?

‘Goed’ en ‘kwaad’ worden in onze huidige samenleving gepresenteerd als twee uitersten. Het is het één of het ander. Alsof ze elkaar uitsluiten. We denken in polariteiten, tegenovergestelden. Terwijl ze altijd één geheel vormen, net zoals de kleuren in het hele kleurenpalet. Ze lijken gescheiden, maar vormen een totaal spectrum. Het is daarom ook geen strijd die wordt gevoerd, geen oorlog tussen goed en kwaad.

Nee, het is een uitwisseling van perspectieven, van invalshoeken. Als die elkaar ontmoeten (niet ‘botsen’), ontstaat een creatieve spanning. Die kunnen we zien als conflict óf als kans. Want die spanning vraagt om een uitweg, een uitdrukking (expressie). Deze kan soms contra-productief zijn, maar is veel vaker juist productief. Tenminste, als we bereid zijn om naar de ander te luisteren. En er niet een debat van maken met winnaars en verliezers, maar zoeken naar een win-win in een constructieve discussie (uitwisseling) of dialoog.

En als we deze goedheid in onszelf ontwikkelen, door het goede te doen, zal kwaad niet meer hoeven bestaan en is vrede een logisch gevolg. De strijd in onszelf lost dan op en daarmee ook de strijd in de buitenwereld. We hebben geen agressie of macht meer nodig om ons gelijk te halen of te doen kennen in de wereld. Omdat we steeds elkaar vertellen dat deze wereld onvolmaakt is en het heil (ideaal, idealisme) ergens anders ligt, in de toekomst of in een utopisch heilland, blijven we met elkaar dit tekort scheppen en herscheppen.

Cocratie is daarom geen idealistische, maar een optimistische werk- en levenshouding, waarin niet wordt aangenomen, maar waargenomen wat de huidige toestand is en naar een volgend optimum kan worden gestreefd. De kern ervan is dat de wereld zoals deze nu is, is zoals deze is. Daar kunnen we niets meer aan veranderen. Maar we kunnen er wel vrede in vinden. Ongeacht hoeveel oorlog, strijd en kwaad er ook om ons heen is. Of hoeveel goedheid er ook lijkt te ontbreken. En op basis van deze innerlijke vrede kunnen we met elkaar werken aan uiterlijke vrede, in de buitenwereld. Van binnenuit en niet van van buitenaf. Op deze manier kán het. Als mensen met innerlijke strijd de buitenwereld willen helpen, zullen zij, ondanks álle goede bedoelingen, enkel meer strijd gaan scheppen.

#9 Voorspoed

Ik verklaar hierbij dat ik, als cocreator, ál mijn medemensen en mijzelf van harte deze verantwoordelijke vrijheid en vrede gun en mét hen wens te werken aan voorspoed voor een ieder, zonder iets of iemand te misbruiken of misleiden voor eigen of andermans gewin.

Het negende en laatste #ding is de derde vrucht van het samen werken aan cocratie. Voorspoed lijkt in onze westerse wereld een gegeven, maar dit komt met een hoge prijs. Want het is gebaseerd op exclusie, uitsluiting van anderen. En het onderwerpen van die anderen aan de gevestigde orde om daarvoor te werken als onderdaan. Daarbij worden zij verleid om hun arbeid te verkopen aan hogere machten in de piramide, die zichzelf hebben vrijgesteld van arbeid en gehoorzaamheid en door deze soevereiniteit daarvan de vruchten mogen plukken.

De basis voor de moderne variant van slavernij ligt niet in het persoonlijk bezit, maar in het eigendom. Dat zijn twee wezenlijk verschillende zaken. Eigendom gaat niet over wat tot iemands persoonlijke bezittingen behoort, maar wat iemand zich kan toe-eigenen op basis van macht. En daarbij gaat het er niet om wat iemand op papier in direct eigendom heeft, maar vooral waarover iemand kan beschikken en beslissen, want die beslist. En dan zie je dat in de westerse wereld geen enkele persoon iets bezit, omdat er altijd een hogere macht is die erover kan beschikken. Eigendom is daarmee geen recht, maar een voorrecht (privilege), waarmee je anderen kunt uitsluiten en een valse voorsprong schept. Zeker in combinatie met erfrecht en allerlei juridische trucs, zoals patenten. Deze papierwinkel helpt ons niet vooruit, maar helpt enkel de gevestigde orde zichzelf te beschermen (protectionisme) en te herbevestigen.

Wat daar nog bij komt is dat ons volledige systeem is gebouwd op schulden. We plegen roofbouw naar toekomstige generaties en de mensen onderin de piramide, die worden uitgeknepen voor ‘ons’ gewin op basis van ‘regeltjes’, maar nog meer voor het gewin van de mensen in de top van de piramide. Daarmee bestaat er enorme ongelijkheid in de hele wereld, maar heeft bijna niemand eigen standing, is niemand zelfstandig, maar is in het onderhoud volledig afhankelijk van anderen, inclusief de top.

Het overgrote deel van de mensen is daarom veroordeeld tot het verkopen van hun lijf of hoofd, hun arbeid. Vrije mensen met innerlijke vrede laten zich niet betalen voor hun arbeid, want dat betekent dat zij slaven zijn van anderen, die de vruchten van hún arbeid mógen plukken. Nee, vrijen verdienen hun brood met de vrucht van hun arbeid. Wat zij daadwerkelijk geproduceerd hebben. Hun prijs bepalen zij zelf en laten zich niet regeren door anderen, omdat zij zelfwaarde hebben, weten wie zij zijn en wat zij waard zijn, omdat zij geen schuld hebben en zelfstandig zijn.

We denken in deze tijd dat we op het hoogtepunt van de beschaving leven en dat alles alleen maar minder kan worden, omdat we op weg zouden zijn naar onze ondergang, maar we houden onszelf en elkaar volledig voor de gek. We staan voor een overgang. De bevrijde slaven uit de 19de eeuw, toen zij in de vrije wereld kwamen, keken hun ogen uit. Zij zagen dat de vrije mensen stuk voor stuk welvarender en gelukkiger waren dan hun vroegere slavenhouders. En zij dachten dat de slavenhouder de rijkste man op aarde was.

We hoeven niet ‘minder, minder’ voor onszelf, maar we hoeven enkel met minder lagen toe. De enorme verspilling in de wereld is het gevolg van onze enorm oneerlijke en inefficiënte manier van organiseren, waarmee we spullen die we lokaal kunnen produceren van de andere kant van de wereld halen. Hetzelfde geldt voor onze zeggenschap. We laten besluiten nemen aan de andere kant van de wereld, die we prima zelf kunnen nemen. En er is een enorme, besturende bovenklasse die (noodgedwongen) parasiteert op de scheppingskracht van anderen onder zich.

Als we de zeggenschap over onze eigen productie weer terughalen naar de plek waar het nodig is, kunnen we enorme overvloed scheppen, zonder grote verspilling. We kunnen en hoeven de last dan niet langer te verleggen en zoeken de oplossing in eigen kring, in plaats van buiten onszelf. Zo kunnen we onze eigen technologie gaan scheppen en deze vrijelijk delen met onze medemensen in andere gebieden, omdat we hen daadwerkelijk alles gunnen zoals onszelf. We hoeven dan niet meer iets bij die ander te veroveren, maar kennis delen over hoe zij er zelf over kunnen beschikken.

We hoeven niet één te worden. We hoeven enkel mét elkaar de afstemming te zoeken. De start van een gouden tijd op aarde start met onszelf en de gewaarwording dat ieder van ons individueel ons eigen tekort schept, omdat we denken dat we afgescheiden zijn van onze medemensen. Terwijl alles wat we nodig hebben aanwezig is in onszelf. Het ligt binnen handbereik als we onszelf op een betere en eerlijker manier weten te organiseren. En daarbij is één ding zeker. Die betere en eerlijke verdeling gaat er nóóit komen, zolang wij denken dat anderen dat vóór ons moeten regelen.

Tot slot nog dit: Wie betaalt, bepaalt. Wie bepaalt, beschikt. En wie beschikt, bezit. Om met een schone lei te beginnen werden aan de vooravond van de Atheense democratie álle schulden kwijtgescholden verklaard (een soort ‘jubeljaar’). Iedereen was weer vrij om eigen keuzes te maken en zélf de vruchten van de arbeid te plukken, waarmee een gouden tijd kon aanbreken voor állen, waartoe de #volksvergadering (Ekklèssia) zélf had besloten. Bovendien bestonden van oudsher overal lokale, volledig zelfstandige banken die hun eigen geld uitgaven en dit onderling afstemden zonder hogere autoriteit.

---

Eindpunt
De overgang

Hoewel de dingen niet zo best werken, kunnen we onze creatieve kracht wel degelijk richten op een betere wereld. Alle voorgaande negen #dingen dragen daaraan bij. Het enige wat ons in de weg staat, dat zijn onze eigen beperkende overtuigingen en een kleine dosis goede wil. Want om cocratie te doen werken, zijn we niet afhankelijk van hogere machten. Organiseer zelf eens een #ding, samen met je medemensen, over dat wat er toe doet en er te doen is. En zo draag je zélf direct bij aan een wereld van vrijheid, vrede en voorspoed. En vreugde.

En wellicht is nog het mooiste van alles: er hoeft geen ‘ondergang’ te zijn, want de ‘overgang’ naar cocratie kan zich vredig, zonder geweld of revolutie, voltrekken. Maar hier zit wel één ‘maar’ bij. Want het is afhankelijk van ieder van ons. Van onze eigen verantwoordelijkheid. Mensen zijn, naast krachtige en vredelievende, óók halsstarrige en weerbarstige wezens die de meest uiteenlopende redenen hebben om wel of niet het goede te doen. Deze eigenschappen maken de mensen tegelijk ook interessant en boeiend en we moeten anderen niet willen veranderen, maar enkel onszelf.

Het enige wat ieder van ons staat te doen is recht te zetten wat krom is. Door onze verantwoordelijkheid te pakken en een basiskeuze te maken. A) Kies ik niet en blijf ik onbewust de gevestigde ‘ene’ wereldorde, gebaseerd op regels, stutten en als medeplichtige agent meewerken aan de onvermijdelijke eenwording én ondergang van het monocratische monster, waarbij enkelen elders de zure vruchten plukken van de slavernij, strijd en schuld van velen. B) Of kies ik wél en ga bewust als cocreator mét mijn medemensen meewerken aan gemeenschapszin, gebaseerd op de veelheid van ons begeesterde mensen zélf, waarin mensen mét elkaar in 100% horizontale verhouding samenwerken en -leven en zo zélf de vruchten kunnen plukken van vrede, vrijheid en voorspoed.

De keuze is aan jou. Want jij beslist. Als enige. En niets of niemand anders kan dit vóór jou doen. Wil jij ook werk maken van cocratie? Organiseer jezelf dan, met jouw medemensen, in de gebieden en gemeenschappen die er voor jou toe doen. En organiseer dan mét elkaar een #ding, hoe groot of klein het ook mag zijn. En zorg dat je de zeggenschap bij je houdt en niet uit handen geeft. Want dat hoeft niet. Als je wil opschalen, kun je eenvoudig een groter #ding organiseren met andere gemeenschappen en onderling afstemming zoeken, zonder de eigen identiteit in te hoeven leveren. Zo kunnen we bouwen aan een vrije, vredige en voorspoedige wereldgemeenschap, waarin er maximale diversiteit bestaat en we maximaal de vruchten kunnen plukken van ieders creaties. Wij zijn hiertoe in staat. Écht.